Thời điểm nào nên xét nghiệm HIV để đảm bảo kết quả chính xác?

Xét nghiệm HIV là phương pháp duy nhất để biết chính xác liệu bạn có nhiễm HIV hay không. Vậy, ai cần xét nghiệm và khi nào mới có kết quả chính xác?

• Cần bao nhiêu máu cho một lần xét nghiệm máu?
• Tiêu chí đánh giá năng lực của Kỹ thuật viên Xét nghiệm

Những người nào cần xét nghiệm HIV?

Theo lời khuyên từ bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM, những trường hợp sau đây cần xem xét xét nghiệm HIV:

• Người có hành vi nguy cơ lây nhiễm HIV, chẳng hạn như tiêm chích ma túy, quan hệ tình dục không an toàn, bán dâm, hoặc quan hệ tình dục đồng giới.
• Người mắc một số bệnh lây truyền qua đường tình dục, bệnh lao, hoặc viêm gan C.
• Người có triệu chứng khó xác định nguyên nhân hoặc có các triệu chứng gợi ý nhiễm HIV sau khi được kiểm tra lâm sàng và cận lâm sàng.
• Phụ nữ mang thai.
• Vợ/chồng/con cái của người nhiễm HIV hoặc người phơi nhiễm với HIV.
• Các tình huống khác có nhu cầu…

Các loại xét nghiệm HIV

Theo bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn hiện nay tại Việt Nam, có hai loại xét nghiệm chính: xét nghiệm kháng thể (được sử dụng để sàng lọc và chẩn đoán HIV ở người trưởng thành) và xét nghiệm tìm kháng nguyên (PCR), thường dùng để chẩn đoán nhiễm HIV ở trẻ em.

Dù là loại xét nghiệm nào, tất cả cần tuân thủ năm nguyên tắc được đề xuất bởi Bộ Y tế, đó là: Đồng thuận – Bảo mật – Tư vấn – Chính xác – Kết nối với chăm sóc, điều trị.

• Đồng thuận: Khi xét nghiệm HIV, người xét nghiệm cần được thông báo và chỉ được thực hiện khi họ đã đồng ý (ngoại trừ trường hợp xét nghiệm HIV bắt buộc).
• Bảo mật: Luôn đảm bảo tính bí mật của thông tin cá nhân của người được tư vấn và xét nghiệm HIV.
• Tư vấn: Tất cả những người thực hiện xét nghiệm HIV cần được cung cấp đầy đủ thông tin trước và sau xét nghiệm.
• Chính xác: Các cơ sở xét nghiệm cần tuân theo quy trình chuẩn và sử dụng phương pháp xét nghiệm quốc gia, đảm bảo tính chính xác của kết quả.
• Kết nối với chăm sóc, điều trị và phòng ngừa: Người được xác định nhiễm HIV cần được kết nối với chăm sóc, điều trị và phòng ngừa. Người có nguy cơ mắc HIV, nhưng xét nghiệm âm tính, cần được kết nối với các dự án can thiệp để ngăn ngừa nhiễm HIV.

Khi nào mới có kết quả xét nghiệm chính xác?

Thực tế, rất khó để xác định một người đã nhiễm HIV hay chưa sau khi tiếp xúc với máu hoặc dịch cơ thể của người nhiễm HIV. Khoảng thời gian từ khi virus xâm nhập vào cơ thể cho đến khi có kết quả xét nghiệm gọi là “gắn cửa sổ”. Một người có thể có kết quả xét nghiệm âm tính trong giai đoạn này, nhưng vẫn có thể đã nhiễm bệnh.

Theo các chuyên gia, hiện nay có nhiều Kỹ thuật xét nghiệm sớm cho HIV. Một số xét nghiệm có thể cho kết quả chính xác trong vòng 14-20 ngày sau khi tiếp xúc với máu hoặc dịch cơ thể của người nhiễm HIV. Tuy nhiên, các xét nghiệm hiện nay có thể chẩn đoán chính xác một người đã nhiễm HIV hay chưa trong khoảng thời gian 4-6 tuần sau khi có hành vi nguy cơ. Kết quả xét nghiệm có độ chính xác 100% sau 45 ngày.

Do đó, nếu bạn thuộc nhóm người có nguy cơ cao nhiễm HIV, bạn nên xét nghiệm sau 45 ngày kể từ ngày tiếp xúc. Hãy đến các cơ sở y tế uy tín hoặc nhóm cộng đồng để xét nghiệm. Ngoài ra, bạn cũng có thể đăng ký nhận sản phẩm tự xét nghiệm HIV tại nhà thông qua trang web tuxetnghiem.vn.

Sau khi xét nghiệm, nếu kết quả âm tính nhưng bạn tiếp tục có các hành vi nguy cơ, đặc biệt là quan hệ tình dục không an toàn, bạn nên cân nhắc sử dụng thuốc điều trị trước tiền phòng (PrEP) để giảm nguy cơ nhiễm HIV. Đối với những người mắc HIV, họ sẽ được tư vấn và điều trị bằng thuốc kháng HIV (ARV), chúng làm ngăn chặn sự tăng số lượng virus HIV và bảo vệ hệ miễn dịch của cơ thể khỏi các căn bệnh khác.